بررسی تأثیر درمان فراشناختی در کاهش اضطراب امتحان و تغییر باورهای فراشناختی دانش‌آموزان سال سوم و چهارم متوسطه

چکیده زمینه و هدف: اضطراب‌ امتحان از مشکلات رایج دانش‌آموزان است که کارآیی‌شان را می‌کاهد و به خاطرسپاری مطالب را دچار مشکل نماید و نهایتاً عملکرد فرد را هنگام امتحان مختل کند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر درمان ‌فراشناختی در کاهش اضطراب ‌امتحان و تغییر باورهای ‌فراشناختی دانش‌آموزان سال سوم و چهارم متوسطه می‌باشد. مواد و روش کار: این پژوهشی تجربی با طرح پیش‌آزمون‌-‌پس‌آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایشی و کنترل است. بدین‌ منظور دانش‌آموزانی که جهت مشاوره به مرکز مشاوره رازی استان البرز مراجعه و از طریق آزمون اضطراب‌ امتحان ساراسون افرادی که اضطراب‌امتحان بالا (نمرات بالاتر از 12) داشتند به عنوان نمونه‌ی تحقیق به تعداد 32 نفر انتخاب شدند و بوسیله گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار‌گرفتند. برای گروه آزمایشی درمان‌فراشناختی (ولز1995-1997) در قالب10 جلسه 45 دقیقه‌ای انجام شد. برای سنجش باورهای فراشناختی از فرم کوتاه پرسشنامه‌ی فراشناخت (MCQ30) ولز و برای سنجش اضطراب‌امتحان از پرسشنامه‌ی اضطراب‌امتحان ساراسون استفاده‌‌شد. در نهایت داده‌ها بوسیله نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 تحت آزمون تحلیل‌کوواریانس تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان‌ داد، اضطراب‌ امتحان در گروه آزمایشی بعد از درمان فراشناختی بطور معنی‌داری (05/0P<) کاهش داشته‌است. همچنین باورهای ‌فراشناختی در گروه‌ آزمایشی بعد از درمان‌ فراشناختی بطور معنی‌داری (05/0P<) کاهش داشته‌ است. بعد از 6 ماه پیگیری صورت‌ گرفت که نتایج آن تفاوت‌ معنی‌داری نسبت به پس‌آزمون نشان نداد. بنابراین درمان فراشناختی اثرات پایایی بر کاهش اضطراب ‌امتحان و تغییر باورهای ‌فراشناختی دارد. نتیجه‌گیری: درمان ‌فراشناختی به بهبود باورهای ‌فراشناختی دانش‌آموزان منجر ‌شد، همچنین این درمان باعث کاهش اضطراب ‌امتحان نیز گردید.